Jaarplan 2024

Water is onmisbaar voor de tuinbouw. Daarbij gaat het zowel om kwaliteit als om kwantiteit. Aanstaande klimaatveranderingen zullen de beschikbaarheid van water namelijk ingrijpend veranderen. De tuinbouw is al zeer actief via onder meer de WaterAmbitie. Maar er moet nog meer gebeuren om het tij te keren, vindt dijkgraaf Piet-Hein Daverveldt van het Hoogheemraadschap van Delfland. “Waterkwaliteit kunnen we alleen samen verbeteren. De doelen zijn helder. Let’s go for Planetproof!” 

 “Er zijn veel dingen waar we trots op zijn en die we moeten koesteren. Zo hebben we als Nederland een internationale toppositie in de glastuinbouw. We zijn koploper op het gebied van teeltconcepten, veredeling, gewasbescherming, hightech oplossingen voor klimaatsturing en kassenbouw”, vertelt dijkgraaf Piet-Hein Daverveldt van het Hoogheemraadschap van Delfland.

“Tegelijkertijd lopen we tegen grenzen aan. Nog nooit is de voetafdruk van de mens op onze aarde zo groot geweest. Er is nauwelijks nog een klimaatwetenschapper die ontkent dat de mens verantwoordelijk is voor de ongekende CO2-toename in de atmosfeer. De effecten van de klimaatveranderingen worden steeds zichtbaarder, het weer wordt veel volatieler. We hebben deze zomer het ene hitterecord na het andere gehaald. Periodes van droogte en regenval wisselen elkaar sneller af. Dat stelt ons voor ongemakkelijke vragen en uitdagingen. Vragen en uitdagingen die we onmogelijk alleen kunnen oplossen. Daarvoor hebben we elkaar nodig.”

Wat zijn de gevolgen van die klimaatverandering op de waterkwaliteit?

“Water is leven. De beschikbaarheid van schoon water is cruciaal voor mens, flora en fauna. Ik vergelijk het weleens met de kanariepiet in de kolenmijn. Als het met de waterkwaliteit niet goed is gesteld, gaat het op vele vlakken niet goed. Denk aan biodiversiteit, ecologie, maar ook aan de beleving van het leefklimaat. Alles staat dan onder druk. 

Wateronderzoeksinstituut KWR deed onlangs onderzoek naar de kwaliteit van drinkwaterbronnen in Nederland en concludeerde dat de kwaliteit afneemt. Niet alleen het oppervlaktewater is vervuild, maar ook grondwater. Nitraat uit landbouwmest, bestrijdingsmiddelen en medicijnresten vervuilen water. De uitdagingen verschillen per regio. Zo krijgen we in West-Nederland meer te maken met verzilting. En verzilting heeft uiteindelijk natuurlijk ook gevolgen voor de beschikbaarheid van zoet water.”

De Greenport heeft de Waterambitie opgesteld, onder meer ondertekend door Delfland. Wat kan die overeenkomst bijdragen aan een oplossing?

“De Waterambitie past goed bij een sector die wereldspeler is en die innovatie hoog in het vaandel heeft staan. Want voor het realiseren van deze ambitie zijn innovatie en samenwerking onontbeerlijke onderdelen. De Waterambitie focust op drie aspecten: kringloopsluiting water en nutriënten, duurzaam omgaan met water en werken aan een betere klimaatbestendigheid.

Op het gebied van kringloopsluiting zijn er projecten als Emissieloze Kas en Gebiedsgericht meten. Met dat laatste project maken we de tuinders bewust van de waterstromen naar het oppervlaktewater als gevolg van lekkages of diffuse lozingen om dan gezamenlijk de bronnen op te sporen en aan te pakken.. Dit resulteert in gestage verbetering van de waterkwaliteit. Echter we zijn er nog niet: de gehaltes stikstof, fosfaat en bestrijdingsmiddelen zijn op heel veel plaatsen nog te hoog.

Op regioniveau is duurzaam waterbeheer noodzakelijk. Overtollig water wordt nu via ons watersysteem naar zee gepompt. Bodemdaling maakt het steeds lastiger om droge voeten te houden. Delfland blijft hiervoor investeren in zijn gemalen. Maar dat is niet voldoende. Duurzaam watergebruik betekent dat je overtollig water langer wilt vasthouden om als buffer te dienen voor perioden van droogte. 

We investeren daarom bijvoorbeeld ook in een additionele zuiveringsstap op onze afvalzuiveringsinstallatie in Vlaardingen waardoor medicijnresten worden verwijderd en het gezuiverde water in tijden van droogte in plaat van naar zee naar ons eigen watersysteem kan worden geleid,

De derde ambitie is een betere klimaatbestendigheid. Dan heb je het over hitte, droogte,  heftige regenbuien en zeespiegelstijging. Dat langdurige droge periodes problemen opleveren voor de tuinbouw, hebben we in 2018 aan den lijve ondervonden. Voldoende beschikbaarheid van goed gietwater is dus een hot topic. Met verschillende partijen onderzoeken we dit, bijvoorbeeld met het project Coastar. En het idee van Rainlevelr is regenwater langer vasthouden.”

Er speelt dus veel, en er moet nóg meer gebeuren. Hoe krijgen we iedereen mee?

“We hebben te maken met ongemakkelijke en complexe opgaven. Opgaven die we niet alleen kunnen doen, en waarmee we echt aan de slag moeten gaan. Niet nog meer beleidsnota’s maar de handen uit de mouwen steken.

Intrinsieke motivatie om te veranderen en te verbeteren is uiteindelijk veel belangrijker dan ‘doen omdat het nu eenmaal moet’. Deze motivatie kan voor elk bedrijf verschillend zijn: van de wereld beter achterlaten tot maatschappelijk verantwoord ondernemen als een kans zien om als bedrijf te differentiëren en daarmee een concurrentievoordeel te realiseren. Ik denk hierbij aan het label ‘On the way to Planetproof’. Deze zoektocht begint met bewustzijn van de problematiek, en vervolgens de kansen en de handelingsperspectieven.”

 



Pin It on Pinterest