Nederlandse tuinbouwbedrijven draaien hun hand niet om voor innovatieve technieken en maken zich hard voor de verduurzaming van de sector. Nóg wel. Want sinds de ‘Wet fiscale maatregelen Klimaatakkoord’ is aangenomen in de Tweede Kamer, is het de vraag of zij dit kunnen volhouden.
Onderdeel van de wet is de stijging van de Opslag Duurzame Energie (ODE), een belastingheffing op gas- en elektraverbruik. Het gaat voor glastuinbouwbedrijven om een stijging van 177% in één jaar. In het slechtste geval leidt dit tot een extra kostenpost van 400.000 euro per glastuinbouwbedrijf per jaar die de komende jaren nog verder kan oplopen. Dat bedrijven in de financiële problemen dreigen te komen, is te verwachten. Een zeer zorgelijke ontwikkeling die het korte termijn verdienvermogen van de sector uitholt. De maatregel treft juist honderden glastuinbouwbedrijven in heel Nederland die al gestart waren met de omschakeling naar duurzame energie of elektriciteit in plaats van aardgas. De financieel specialisten geven aan dat de financeringscapaciteit van deze bedrijven sterk afneemt en dat investeren in duurzaamheid nagenoeg onmogelijk wordt. De ODE-tariefstijging dwingt hen terug te vallen op aardgas of erger nog: het bedrijf te beëindigen.
Bedrijven die plannen ontwikkelen voor omschakeling naar duurzame oplossingen zoals een warmtepomp, warmte-koudeopslag of een daglichtkas worden direct geremd in hun strategie. Bovendien vragen zij zich af: wat gaat er over 2 jaar nog meer veranderen? Ondernemers worden kopschuw. Vertrouwen komt te voet en gaat te paard.
Het ontwikkelen van de energietransitie is een uitdaging die een betrouwbare, gedegen, stapsgewijze aanpak vergt. Van het eerste onderzoek tot volledige toepassing draait het om een gezamenlijke aanpak van overheden, bedrijfsleven, kennisinstellingen, toeleveranciers en vele andere betrokkenen. Dit doen wij met veel succes in programma’s als ‘Kas als Energiebron’. Het door het kabinet vastgestelde Klimaatakkoord en het door ons vastgestelde Nationale Tuinbouwakkoord bouwt daar op voort en is een uitstekende basis voor het realiseren van onze ambitie voor een klimaat-neutrale glastuinbouwsector. Het is onbegrijpelijk dat de overheid zonder overleg met de getroffen sectoren tarieven bedenkt die zulke grote gevolgen hebben en die de door dezelfde overheid ondertekende akkoorden volledig doorkruisen.
Dinsdag 17 december stemt de Eerste Kamer over de wet en over een motie die het kabinet oproept tot een gesprek met de sector over maatregelen en oplossingen. We roepen de Eerste Kamer op haar corrigerende macht te gebruiken, om zo desastreuze gevolgen voor de energietransitie in de glastuinbouwsector te beperken.
De sector gaat graag het gesprek aan met de verantwoordelijke bewindslieden over een oplossing om te voorkomen dat de verduurzaming van de tuinbouw tot stilstand komt. In februari valt de eerste aanslag van 2020 op de mat, dus in januari moeten we aan oplossingen werken. Wij zien mogelijkheden om de tarieven-structuur op elektra voor bedrijven zodanig aan te passen dat deze effectief wordt voor het behalen van de ambities van het klimaatakkoord. Zo kan gedacht worden aan een verschuiving tussen schijf 3 en schijf 4.
Adri Bom-Lemstra
Voorzitter Greenports Nederland en
Gedeputeerde Land- en tuinbouw, provincie Zuid-Holland
Sjaak van der Tak
Voorzitter Glastuinbouw Nederland
Carin van Huët
Directeur Food & Agri Nederland, Rabobank
Steven van Schilfgaarde
CEO Royal FloraHolland
