Eén op de vijf bedrijven in Zuid-Holland heeft moeite voldoende gekwalificeerd personeel te vinden. En dan zorgen technologische ontwikkelingen – zoals robotisering – ervoor dat met name de tuinbouw op zoek moet naar medewerkers met andere competenties. Met de Human Capital Agenda wordt gewerkt aan oplossingen voor deze uitdagingen, vertelt projectleider Ferrie Förster. “We willen 3000 werkenden en 2000 flexwerkers in de tuinbouw scholing bieden, en 500 werklozen aan een baan in de sector helpen. De afgelopen twee jaar is het aantal vacatures in de tuinbouw gestegen met 33 procent tot 83 procent. Dus oplossingen zijn meer dan welkom.”
Ferrie Förster is geen onbekende voor de Greenport. Als wethouder van de gemeente Delft was hij al lid van de Greenboard. En de paden kruisen elkaar weer, want Förster is sinds eind 2018 projectleider Human Capital Zuid-Holland. Zijn opdracht: het opstellen van een Human Capital Akkoord en het ondersteunen van concrete projecten.
Dat doet Förster in opdracht van de Economic Board Zuid-Holland, in nauwe samenwerking met de provincie Zuid-Holland, en dus voor de gehele regio. De tuinbouw is slechts één van de sectoren, maar wel een die Förster na aan het hart ligt, vertelt hij: “De tuinbouw is de leukste sector van Zuid-Holland: enorm dynamisch met betrokken ondernemers. Er zijn dus veel mogelijkheden de sector nog succesvoller te maken. En daar wil ik graag aan meehelpen.”
Wat is de aanleiding om een Human Capital Agenda op te stellen?
“Er is een aantal uitdagingen op de arbeidsmarkt. Zo heeft één op de vijf bedrijven in Zuid-Holland moeite voldoende gekwalificeerd personeel te vinden. Dat betekent dat die bedrijven daardoor niet kunnen groeien, en dat is dus tevens schadelijk voor de Zuid-Hollandse economie. Daarnaast is er te weinig aandacht voor Leven Lang Ontwikkelen. Beroepen veranderen en dat betekent dat we moeten om- en bijscholen. De klassieke tomatenplukker moet bijvoorbeeld worden omgeschoold naar plukrobotprogrammeur.”
Wat is de situatie in de tuinbouw?
“De afgelopen twee jaar is het aantal vacatures in de tuinbouw gestegen met 33 tot 83 procent. Dat is dus enorm. Daarbij komt dat de gevolgen van technologische ontwikkelingen, zoals robotisering en automatisering, het aller-, allergrootst zijn voor de tuinbouw. In bijvoorbeeld de hightech-maakindustrie spelen robots al langere tijd een grote rol; in de tuinbouw zijn er wel koplopers, maar voor de grote groep bedrijven gaan die ontwikkelingen nu spelen.”
Wat betreft die vacatures: zijn de mensen er wel om dat werk te verrichten?
“Voor ongeveer drie kwart van die vacatures zijn de mensen er wel, maar ze werken bijvoorbeeld in een krimpsector of hebben een negatief beeld van de sector. Daarom is het belangrijk dat de tuinbouw aan het imago werkt. Mensen moeten verleid worden in de sector te werken. Voor het andere kwart van de banen zijn de mensen er niet in de regio. Die mensen moet je dus van buiten de regio halen, of zelfs van buiten Nederland.”
Om wat voor banen gaat het?
“Het gaat met name om banen op vmbo- en mbo-niveau. En op lange termijn zal er meer behoefte zijn aan hoger opgeleid personeel, zoals software engineers en data scientists Maar eigenlijk kun je beter niet spreken in termen van opleidingen, maar in termen van competenties. Wat kan iemand en wat vindt iemand leuk?.”
De tuinbouw onderneemt al het nodige.
“Ja zeker. Er zijn al enkele fysieke locaties waar partijen bij elkaar komen, zoals het World Horti Center, de Food Innovation Academy en het CIV Tuinbouw & Uitgangsmaterialen. Deze locaties bestaan uit stenen en er gebeurt ook al het nodige; dus we kijken vooral wat we in de bestaande programma’s kunnen versterken. Een programma om goede mensen op te leiden vanuit een andere sector naar de tuinbouw. Daarbij gaat het dus om competenties en nieuwe rollen. Er zou bijvoorbeeld meer aandacht moeten zijn voor het sociale aspect van werken in de tuinbouw.”
Wat doet de Human Capital Agenda om de tuinbouw te helpen?
“Een nieuw aangestelde kwartiermaker gaat voor de tuinbouw aan de slag. En die heeft een paar ambitieuze doelen. Zo willen we ruim 3.000 werkenden in de tuinbouw en 2.000 flexwerkers scholing bieden, zodat ze productiever worden en eventueel kunnen doorgroeien naar een volgende baan in de tuinbouw. Ook willen we 500 werklozen aan een baan in de tuinbouw helpen. En we gaan 500 werkgevers ondersteunen.”
Hoe ziet dat ondersteunen van werkgevers eruit?
“Bedrijven zijn nu nog vaak bezig met het bedienen van de klant, en hebben daardoor minder tijd over om te steken in de ontwikkeling van hun medewerkers. We willen die ondernemers helpen onderzoeken aan hoeveel en wat voor medewerkers ze behoefte hebben, nu en in de toekomst, zodat ze zich daarop kunnen voorbereiden. En zodat ze dus nóg productiever en succesvoller worden.”
Lees ook het interview dat Ferrie Förster gaf op de website van Economic Board Zuid-Holland
