Waterstof wordt gezien als een van de belangrijkste brandstoffen voor de toekomst. Niet alleen voor auto’s, maar misschien ook voor de glastuinbouw. Onlangs was een bijeenkomst in Zoetermeer over EnergyHub A12: hier komt naar verwachting een tankstation voor waterstof.
De bijeenkomst op 14 november was in de Dutch Tech Campus in Zoetermeer. Er waren ruim 30 belangstellenden, 3 gastsprekers en 3 workshops. Hieronder een verslag per workshop.
Workshop Lokale productie van waterstof en elektrolyser (Met Lennart van der Burg, TNO)
Tijdens deze workshop werd duidelijk dat de aanwezige ondernemers veel interesse hebben in de toepassing van waterstof in een lokaal energiegrid en de lokale productie van (groene) waterstof, maar dat het eigenlijk nog te vroeg is. Op dit moment is er nog geen sluitende businesscase te maken.
Daarnaast zijn er veel vragen over mobility in combinatie met waterstof. Dus het ombouwen van voertuigen zodat deze op waterstof kunnen rijden. Het realiseren van het tankstation waar ook waterstof getankt kan worden speelt daarin een grote rol.
Conclusie is dat het nog te vroeg is voor het toepassen van waterstof middels een lokaal energie grid. De mobility-kant daarentegen is wel kansrijk. Het realiseren van de vergunning van het tankstation waar ook waterstof getankt kan worden is een eerste concrete stap.
Workshop Tankstation waterstof en wagenpark (met Tonnie van Peperstraten, Greenpoint, en Martin Seiffers, Accenda)
Bij de start van de workshop gaf Tonnie van Peperstraten een nadere toelichting op de realisatie van een brandstoftankstation met waterstof op het Prisma-terrein (tegenover de Shell). Het tankstation zal ook geschikt zijn voor vrachtwagens.
De verkoop van waterstof zal kleinschalig starten zodra er zicht is op of zekerheid over een bepaalde afzet. Opschaling vindt plaats als de afzet groeit. De vergunningaanvraag is daarop afgestemd. Bedrijven willen vooraf duidelijkheid van vergunningverlenende instanties over de veiligheid van het tankstation, leidingen van en naar het tankstation en de veiligheidseisen aan voertuigen die rijden op waterstof.
Diverse ondernemers geven aan belangstelling te hebben om deel van wagenpark op waterstof te laten rijden. De aanwezigheid van mogelijke concurrerende tankstations in de omgeving (Den Haag, Waddinxveen) wordt door bedrijven als een pluspunt gezien (meer uitwijkmogelijkheden).
Het merendeel van de aanwezigen wil actief communiceren over hun plannen zodat vraag en aanbod bij elkaar kunnen komen: dat is de voorwaarde van een snelle realisatie van het tankstation.
Mogelijkheden Energyhub A12 met lokale waterstof en glastuinbouw (met Nico Van Ruiten, Greenport West-Holland, en Chris Hellinga, TU Delft)
Vanuit Glastuinbouwperspectief is er gekeken naar de mogelijkheden van benutting van (lokale) waterstof in Energyhub A12.
De energietransitie in de glastuinbouw voltrekt zich geleidelijk. In de regio Oostland wordt eerst ingestoken op verduurzaming van de basislast warmte via duurzame lokale bronnen zoals geothermie en/of biomassa en via restwarmte uit Rotterdam. Mogelijk kan hiermee ook een deel van de middenlast worden ingevuld. De verduurzaming van de pieklast zal niet via warmtenetten gaan maar zal lokaal opgelost moeten worden. Dit speelt pas veel later in traject (2030-2040). Verwarming via warmtepompen en/of brandstofcellen bieden daar wellicht mogelijkheden.
Voor bedrijven waar geen mogelijkheid is voor aanvoer van warmte uit duurzame bronnen vormt elektrificatie een van de mogelijke oplossingen ook voor basislast en middenlast. Daar zou een warmtepomp op duurzame elektra aangevuld met een brandstofcel op waterstof wellicht een optie zijn. Het huidige prijsniveau van zowel waterstof als van brandstofcellen leidt nog niet tot een marktconforme businesscase. Bij een voorziene forse daling van beide componenten kunnen er zeker kansen ontstaan. De elektriciteit van brandstofcellen kan aan zowel net geleverd worden als op de kwekerijen benut worden. Warmtebenutting kan op een kwekerij bijna altijd. Vanuit dat oogpunt is het opdoen van ervaring met waterstof en brandstofcellen in een all electric concept aan te bevelen.
Conclusies en vervolg
Dit is een traject waar meerdere stappen gezet zullen moeten worden. Maar de bereidheid daarvoor is groot. Belangrijkste conclusie is dat de start rondom mobiliteit/voertuigen op waterstof en de komst van het tankstation de noodzakelijke eerste stap is. Van hieruit kan worden opgeschaald naar andere sectoren en toepassingen van waterstof
Voor de volgende drie thema’s zijn trekkers benoemd die bilateraal en/of groepsgewijs met betrokken personen verder zullen spreken over concrete stappen en knelpunten op dat thema:
- Mobiliteit/rijden op waterstof, trekker Johan Lako i.s.m. Dustin Schouten
- Tankstation met waterstof op Prisma, trekker Anne Willemsen
- Productie groene waterstof/infrastructuur, trekker Dustin Schouten
De glastuinbouwsector blijft aangehaakt en daar zal door Nico van Ruiten samen met geïnteresseerden gekeken worden naar de proef-mogelijkheden met een kleinschalige brandstofcel.
