Programma: Circulaire Teeltmaterialen & Verpakkingen
Toelichting programma:
Tijdens de teelt en het transport van tuinbouwproducten wordt veel (plastic) materiaal gebruikt dat soms onnodig is, of dat niet circulair (herbruikbaar, recyclebaar) is. Bij teeltmaterialen gaat het om teeltaccessoires (zoals clips, beugels, touw, stokjes), folies (loopfolies, en overige folies zoals anti-condensfolie), substraten en meststoffen, en bij verpakkingen om zowel productverpakkingen als transportverpakkingen. In het programma Circulaire Teeltmaterialen en Verpakkingen wordt gewerkt aan circulaire oplossingen voor al deze materialen en verpakkingen. Kernwoorden: De R-ladder (met focus op rethink en reuse), ketenregie, ketendoorbraakprojecten en grootschalige samenwerking in het ecosysteem voor een collectieve en uniforme aanpak.
Hoe draagt het programma bij aan de ambitie?
Een Circulaire Greenport is een Greenport met circulaire teeltmaterialen en verpakkingen. Door te werken in een ketenbenadering dragen we niet alleen zorg voor een volhoudbare bedrijfsvoering, maar hebben we ook oog voor de gezonde leefomgeving en maatschappij. Dit omvat het voorkomen van microplastics in compost, het verminderen van onnodige afvalstromen en het verbruik van ‘virgin’ grondstoffen. Daarnaast richt het programma zich op het minimaliseren van ecologische schade en het bevorderen van efficiënte, circulaire afvalverwerking.
Welke ontwikkelingen zien we?
De maatschappij en consumenten worden steeds kritischer op toepassing van plastic. Wetgeving wordt steeds dwingender, met name binnen het thema verpakkingen.
Dit zet nu al druk op de keuze voor verpakkingen en op het circulaire innovatieproces. De verwachting is dat dit ook voor teeltmaterialen gaat gebeuren, onder andere door de invoering van de CSRD. Sommige landen lopen voor op internationale wetgeving en hebben eigen richtlijnen (bijvoorbeeld: veen in Engeland, plastic in Frankrijk). Daarnaast zullen de kosten voor afvalverwerking de komende jaren exponentieel stijgen.
Wat is de rol van Greenport West-Holland binnen dit programma?
In het Greenport-ecosysteem zien we dat er grote bereidheid is om samen te werken, en is er vraag naar (sociale) innovatie binnen de keten op het gebied van circulaire teeltmaterialen en verpakkingen. Het netwerk heeft aangegeven dat er behoefte is dat Greenport West-Holland een regisseursrol op zich neemt.
In 2024 – 2025 wordt het programma opgewerkt richting een akkoord, waardoor de regiefunctie ‘verzwaard’ wordt, onder andere door instellen van een regiegroep en een werkgroep.
Greenport West-Holland organiseert bijeenkomsten (Community of Practice) en realiseert of faciliteert keten-door-braakprojecten, door het bijeenbrengen van de relevante partners in de keten. Bij de onderwerpen substraten en meststoffen heeft Greenport West-Holland een monitorende rol.
Bij deze thema’s trekt Greenport West-Holland samen op met Stichting Innovatie Glastuinbouw (SIGN) en Wageningen University & Research voor een pleidooi voor landelijk innovatieprogramma in samenwerking met en richting het Ministerie van LVVN en Greenports Nederland.
Wat zijn de belangrijkste onderdelen/doelen?
- Circulaire verpakkingsketens, zowel transportverpakkingen als consumentenverpakkingen; volgen de R-ladder met focus op rethink en re-use en vervolgens recycle: ketendoorbraken en innovatie
- Alternatieven voor foliegebruik, onder andere door innovatieve ‘rethink’-trajecten (herbruikbare alternatieven, geïntegreerd in bijvoorbeeld kasontwerp). En gedurende dit innovatietraject: faciliteren van goede inzameling van folies t.b.v. recycling, voorkomen van laagwaardig afvoeren (verbranden) van folies
- Circulaire substraten en meststoffen (monitorende rol)
Wie zijn (toekomstige) samenwerkingspartners?
- Ondernemers – bedrijven: alle ketenspelers: producenten van materialen en verpakkingen, toeleveranciers, kwekers/telers, handelsorganisaties, exporteurs, veiling, retail (deze partij kan nog meer betrokken worden), afvalinzamelaars en -verwerkers.
- Branche organisaties en koepels zoals Glastuinbouw Nederland, Orchidee Nederland, GroentenFruit Huis. Ook organisaties als MVO NL en NRK Verpakkingen.
- Onderzoek: Universiteiten (o.a. WUR) en hogescholen. Kennisinstellingen van branches (Verpakt)
- Overheid: de Provincie Zuid-Holland is een belangrijke partner. Daarnaast wordt samengewerkt met de ministeries LVVN en I&W en Rijkswaterstaat en met enkele gemeenten
Hoe evalueren en monitoren we onze voortgang?
Vanaf 2025 zal middels de regiegroep en werkgroep een monitoring- en evaluatieproces worden ingericht. Omdat er zoveel verschillende materiaalstromen zijn is een kwantitatieve monitoring heel lastig. De algehele voortgang wordt mede gemonitord via partners en met behulp van PEFCR (Product environmental footprint category rules).
Matthijs Plas
Programmamanager
‘We zijn een cruciale schakel in de regionale transitie naar een duurzame leefomgeving.’
