Investeer in een cyberveilige energietransitie. Dat is de oproep van elf organisaties uit Zuid-Holland. Zij nemen het initiatief om samen te innoveren en te investeren in de cyberveiligheid van slimme energienetten (smart grids) en energieketens. Die inzet is hard nodig, want de energietransitie versnelt — maar maakt onze energievoorziening tegelijkertijd kwetsbaarder. De gezamenlijke ambitie is dat Zuid-Holland de voortrekkersrol pakt in een energievoorziening die vanaf het ontwerp veilig, betrouwbaar én interoperabel is: secure by design. De groep deed de oproep op 8 juli 2025 tijdens de “Kennissessie: hack-out scenario”, bij The Green Village op de TU Delft. Ook Greenport West-Holland is betrokken bij het initiatief.
Zo’n 800 partijen werken in Nederland aan de energietransitie: van beheerders van elektriciteitsnetwerken, zonneparken, windmolens, warmtenetten tot fabrikanten en leveranciers van batterijen, transformatoren en laadpalen. Energieketens – de weg die energie aflegt van opwekking tot de gebruikers – verlopen via een complex samenspel van hardware, software, infrastructuren en leveranciers. Digitale technologieën kunnen deze ketens efficiënter, beter beheersbaar en betaalbaarder maken. Bijvoorbeeld door vraag en aanbod van energie real-time op elkaar af te stemmen en storingen sneller te signaleren en op te lossen.
Toenemende digitalisering maakt energieketens kwetsbaar
Cyberaanvallen op smart grids of manipulatie van data-uitwisseling vormen daarbij reële risico’s. Zulke incidenten kunnen leiden tot grootschalige storingen in de energievoorziening, economische schade en verlies van controle over vitale infrastructuur. Zonder voldoende aandacht voor cyberveiligheid kan digitalisering de energietransitie juist vertragen en een bedreiging worden voor economische groei, innovatie en leveringszekerheid.
Secure by design als basis voor een betrouwbare energievoorziening
Elf organisaties in Zuid-Holland pleiten nu voor structurele investeringen en samenwerking. Netwerken, apparaten en toepassingen moeten vanaf het ontwerp veilig en goed samenwerkend zijn: secure by design én interoperabel. Om cyberaanvallen te beperken en betrouwbare data-uitwisseling binnen de energieketens te garanderen, is een zorgvuldige balans tussen vertrouwelijkheid, integriteit en beschikbaarheid van data cruciaal voor het veilig en betrouwbaar ondersteunen van zowel strategische doelen als operationele processen.
Kansen voor Zuid-Holland in cyberveilige energietransitie
Dit is een internationaal vraagstuk dat om gezamenlijke oplossingen vraagt – een opgave waarvoor deze partijen zich actief gaan inzetten. Zuid-Holland heeft alles in huis om hierin het voortouw te nemen: toonaangevende kennisinstellingen, een sterke industriële basis, een innovatieve energie-infrastructuur, geavanceerde lab- en testfaciliteiten, ethische hackers, krachtige publiek-private samenwerkingen en contacten met internationale partners. Maar geen enkele partij kan dit alleen. Daarom bundelen onder meer netbeheerders, industrie, kennisinstellingen en overheden nu hun krachten in de Innovatiecoalitie Cyberveilige Energietransitie.
Onder regie van Economic Board Zuid-Holland richt de innovatiecoalitie zich in eerste instantie op het ontwikkelen van intelligente energienetwerken (smart grids) en -ketens die aan de basis veilig zijn ontworpen (secure by design) en op het ontsluiten van investeringen en financieringsmogelijkheden. Van toegepast onderzoek, testen in de (field) labs naar toepassing in de praktijk: de coalitie wil de in de regio aanwezige kennis vertalen naar innovaties en opschalen naar rendabele businessmodellen. Zo ontstaat maatschappelijke vernieuwing mét economische impact.
Kennissessie: hack-out scenario
De coalitie deed de oproep op 8 juli 2025 tijdens de ‘Kennissessie: hack-out scenario’ bij The Green Village op de TU Delft. Dit evenement daagt leveranciers van energiemanagementsystemen uit om hun systemen te laten testen door een team van studenten en een expertteam met ethische hackers, met als doel eventuele kwetsbaarheden vroegtijdig te identificeren. Het hackevenement zelf vindt plaats op 25 november en 4 december van dit jaar. Meer informatie: Kennissessie: hack-out scenario – The Green Village.
Innovatiecoalitie Cyberveilige Energietransitie
De coalitie is opgericht door Economic Board Zuid-Holland, TNO, TU Delft, KPN, Stedin, Batenburg Techniek, Technolution, the Green Village, Provincie Zuid-Holland, InnovationQuarter en Security Delta (HSD) in samenwerking met Havenbedrijf Rotterdam, Westland infra, Dutch Institute for Vulnerability Disclosure (DIVD), European Network for Cyber Security (ENCS), Greenport West-Holland, Topsector ICT, gemeente Den Haag, TU PowerWeb Institute, Living Lab Scheveningen, Campus@Sea, Duurzaamheidsfabriek en Hi Delta.
(Foto: The Green Village / Robèrt Kroonen)
