De Business Unit Glastuinbouw & Bloembollen van Wageningen University & Research onderzoekt de komende jaren wat circulaire glastuinbouw betekent voor tuinbouwondernemingen. Het onderzoek wordt gefinancierd door de Club van 100; een aantal van de leden van dat initiatief zit ook in de begeleidingscommissie (bco) van het onderzoek, zoals Yara. Hanco Leuvenink en Peter de Vries van Yara: “Een circulaire tuinbouw vraagt om samenwerking tussen verschillende partijen binnen een sector.”
Hanco en Peter, op welke manier werkt Yara aan een circulaire glastuinbouw?
Hanco: “Yara ontplooit diverse initiatieven om haar CO2-voetafdruk sterk te verminderen. Dit gebeurt intern door het optimaliseren van fabrieksprocessen, maar ook door samenwerkingen aan te gaan met partijen wereldwijd.”
Peter: “Yara’s missie luidt ‘Responsibly feed the world and protect the planet’. We vinden dat iedereen met respect voor de aarde moet omgaan. Dat geldt niet alleen voor telers, maar voor iedereen in de keten, en iedereen ter wereld.”
Wat voor concrete stappen zetten jullie?
Hanco: “Een recente en lokale ontwikkeling is de samenwerking met het Noorse Northern Lights om vanuit Sluiskil CO2 naar Noorwegen te vervoeren en het daar op te slaan in lege gasvelden. Vanaf begin 2025 wordt in Nederland 800.000 ton pure CO2 afgevangen, gecomprimeerd en vloeibaar gemaakt en vervolgens getransporteerd naar de Northern Lights-opslag op 2.600 meter onder de zeebodem voor de kust van Øygarden in Noorwegen. Hiermee wordt een belangrijke stap gezet om de CO2-uitstoot van de productielocatie in Sluiskil naar nul te brengen.”
Hoe ziet de ontwikkeling van groene ammoniak eruit?
Peter: “Yara werkt verder hard aan de ontwikkeling van het gebruik van ‘Clean ammonia’, waar blauwe én groene ammoniak onder wordt verstaan. Blauwe ammoniak is afgeleid van blauwe waterstof, geproduceerd op basis van aardgas: de CO2 wordt opgeslagen in permanente reservoirs na een koolstofafvang- en opslagproces (CCS). Groene ammoniak wordt koolstofvrij geproduceerd door gebruik te maken van groene waterstof geproduceerd op basis van hernieuwbare energie. Het produceren van schone ammoniak is daarom een veel milieuvriendelijkere manier om kunstmest te produceren.”
Hanco: “In samenwerking met Yara in Sluiskil wordt er een electrolyser van 100MW ontwikkeld. Doel daarvan is fossiele waterstof vervangen voor hernieuwbare waterstof voor de productie van groene ammoniak voor de fabriek van Yara in Sluiskil. Hiermee kan per jaar ongeveer 75.000 ton groene ammoniak worden geproduceerd. Het project is in 2024/2025 operationeel.”
Kan Yara reststromen gebruiken voor de productie van meststoffen?
Peter: “Recent werd de eerste organische meststof onder de naam ‘YaraSuna Bio’ geproduceerd. YaraSuna Bio is een organisch-minerale complexe korrel-meststof die speciaal is ontwikkeld voor gebruik in de biologische landbouw. Het bijzondere aan de meststof: deze wordt in Finland gemaakt op basis van natuurlijke grondstoffen van dierlijke en plantaardige oorsprong. Dit zijn bijproducten, zoals vinasse, die ontstaan bij de productie van biobrandstof uit hout.”
Hanco: “In Brazilië is een samenwerking tot stand gekomen met Raizen, de grootste suikerriet- en ethanolgroep van Brazilië. Raizen zal dagelijks 20.000 kubieke meter biomethaan per dag gaan leveren voor de productie van duurzame ammoniak.”
Waarom zijn jullie aangesloten bij de bco van Circulaire glastuinbouw?
Peter: “We willen onze verantwoordelijkheid nemen. Circulair vraagt om samenwerking tussen verschillende partijen binnen een sector. In dat licht zien we de bco. Daarbij willen we leren van anderen, maar ook brengen. De eerste fase van het onderzoek bestaat uit het inventariseren van wat nu al speelt. Op basis daarvan kunnen we samen de volgende stappen zetten.”
