Foto: Een deel van het projectteam tussen de Jack Beans bij Komkommerkwekerij van Caam.
Jack Beans bevatten inhoudstoffen die gebruikt kunnen worden in een nieuwe techniek voor thuisdialyse voor nierpatiënten. De beste Jack Beans komen echter uit China. Afgelopen jaar deden zes Nederlandse tuinders een proef met het gewas. De eerste resultaten zijn veelbelovend, vertelt Willem Kemmers van het Biobased circulaire programma van Greenport West-Holland. “Het ligt voor de hand dat we in Nederland Jack Beans gaan telen voor gebruik in Europa.”
Willem, waarom zijn Jack Beans interessant voor nierpatiënten?
“Nierpatiënten moeten vaak meerdere keren per week dialyseren, wat zwaar is voor hun lichaam en dagelijkse leven. De Nierstichting ontwikkelde daarom samen met partners de NeoKidney: een klein, draagbaar dialyseapparaat dat thuis gebruikt kan worden. Dit vereist echter een compact systeem waarin dialysevloeistof hergebruikt wordt. Een effectief filter is daarbij cruciaal, en daarin speelt een stof uit de Jack Bean een sleutelrol. Zonder deze stof werkt het filter niet goed – en dus ook de hele thuisdialyse niet.”
Hoe zou de tuinbouw hieraan kunnen bijdragen?
“De Jack Bean wordt wereldwijd vooral als groenbemester geteeld, niet commercieel. Bonen uit een specifieke regio in China bleken het hoogste gehalte aan werkzame stof te bevatten, maar de productie is beperkt. Voor grootschalige inzet van de NeoKidney zijn veel meer bonen nodig. Daarom organiseerden NextKidney – het bedrijf achter de NeoKidney – en Stuurgroep Landbouw Innovatie Brabant een bijeenkomst om een groep tuinders bij elkaar te vinden om te onderzoeken of deze bonen ook hier geteeld kunnen worden met voldoende werkzame stof. Zo zijn we met Greenport West-Holland betrokken geraakt bij dit project.”
Wat is de meerwaarde voor de tuinbouw?
“De teelt van Jack Beans biedt de sector een nieuw verdienmodel met maatschappelijke impact: het draagt bij aan een betere levenskwaliteit voor nierpatiënten én bespaart zorgkosten. Met een potentieel areaal van 20 tot 40 hectare voor alleen de Nederlandse nierpatiënten, en wereldwijd tot 20.000 hectare, ontstaat een geheel nieuwe markt – de zorgsector.
Om voldoende inhoudsstof voor de Nederlandse nierpatiënten te kweken is, afhankelijk van de concentratie die we kunnen bereiken. Dat is te veel voor alleen Nederlands grondgebied, maar wij zijn nu wel de kennis aan het ontwikkelen om dit te kunnen gaan doen.”
Wat is afgelopen jaar onderzocht? En wat was daarvan het resultaat?
“Zes telers zijn gestart met kleinschalige proeven om te kijken of de Jack Bean in Nederlandse omstandigheden geteeld kan worden met voldoende actieve stof. Resultaten waren gemengd: soms lukte het goed, soms ontstonden mooie bonen zónder de benodigde stof. De potentie is aangetoond, maar er is nog onvoldoende grip op de omstandigheden die de werkzame stof bevorderen. Dat inzicht is cruciaal voor vervolgstappen.”
Wat is de volgende stap?
“In plaats van direct opschalen naar een pilot op grotere schaal, wordt dit jaar gekozen voor een beperkte uitbreiding in oppervlak én meer focus op inhoudsstofvorming. De bonen zijn al geplant, maar het onderzoek loopt nog en financiering wordt nog gezocht. Doel is om dit jaar scherp te krijgen welke teeltfactoren bepalend zijn voor het juiste stofgehalte – zodat daarna wel verantwoord opgeschaald kan worden.
En omdat na lange testtrajecten, halverwege dit jaar de CE-keur voor het mobiele dialyse apparaat wordt verwacht, kunnen eind dit jaar, of begin volgend jaar, de eerste patiënten definitief gebruik maken van mobiele dialyse. In de verdere uitrol van deze nieuwe technologie is het belangrijk dat er behoorlijk snel wordt opgeschaald in de productie van de bonen; daar heeft de tuinbouw een belangrijke rol en tegelijkertijd een hele mooie kans!”
