Dankzij corona ben ook ik een thuiszitter geworden. Alle afspraken en bijeenkomsten zijn verplaatst naar online. En eerlijk is eerlijk, dat bevalt af en toe prima. Okay, ik mis het netwerken, de interactie en de gezelligheid. Maar aan de andere kant besparen die online ontmoetingen reistijd, benzine en stoplichten. En creëert dus nog meer werktijd. Elk voordeel heeft zijn nadeel. Of is het andersom?
Zo was ik afgelopen maand online deelnemer aan het Hero Festival van HortiHeroes en ImpactCity. Daar stond enthousiast Hanneke Bor met een presentatie over een aantal Greenport West-Holland-activiteiten op het gebied van Human Capital, zoals het programma Next Entrepeneurship en het C-Level-programma voor directie- en managementteams uit de (keten van de) tuinbouwsector.
Hannekes presentatie over het ontwikkelen van talenten sloot naadloos aan op het thema van het Hero Festival: Hacking work in the food & flower industry by tech & talent. Maar zoals uit dat thema al blijkt: met alleen talent zijn we er niet. Steeds vaker zal het werk in de tuinbouw worden uitgevoerd door een gouden duo: mens & machine.
Er zijn meer gouden duo’s. Een snelle zoektocht op Google leert dat radio-dj’s Sander Lantinga & Coen Swijnenberg jaren een gouden duo waren; de eerste maakte zelfs een tv-programma’s over duo’s. (En in de Greenport Aalsmeer was er ook een ‘Coen & Sander’-duo). Laten we onze eigen voorzitter Adri Bom-Lemstra & Jaap Bond ook niet vergeten – het gouden tuinbouw duo (Greenports Nederland & Topsector T&U). Het gouden schrijfduo op deze plek is elke maand weer Mario van Vliet & ik, voeg ik daar nederig en bescheiden aan toe.
Een gouden duo ben je niet zomaar. Vaak gaat er een geheim achter schuil. “Respect, vertrouwen en lol, dat is ons geheim”, zei Maaike Head die met Ilse Paulis tijdens de Olympische Spelen van 2016 een gouden medaille won bij het roeien. Een gouden duo.
De partners binnen een gouden duo moeten zich tot elkaar verhouden. Ze vullen elkaar aan, versterken elkaar, verbeteren elkaar. Een gouden duo staat ook niet stil. Ze ontwikkelen samen.
En dat geldt ook voor mens & machine. Aan de ene kant is er – terecht – veel aandacht voor talentontwikkeling. Tegelijk staan de ontwikkeling op het gebied van bijvoorbeeld robots niet stil. Zo komt de autonome kas steeds dichterbij, om maar een voorbeeld te noemen. Daarin gaan we in de tuinbouw nog een stap verder naar een gouden trio Mens & Plant & Machine. Waar Groene & Grijze digitalisering om nieuwe vaardigheden vraagt van de mens.
Mens & machine versterken elkaar, en brengen nieuwe werelden binnen handbereik. Veel beroepen die nu populair zijn, bestonden vijf jaar geleden nog niet. Zo zag ik pas een lijstje met banen van de toekomst: Data Scientist, Werkgeluk-deskundige, Internet of Things expert, Growth Hacker, Digital Developer, Longevity Coach, Product Owner en Ontwikkelingscoach.
Er is een andere kant van de medaille. Volgens het onderzoek De toekomst van werk 2030 van PwC loopt 21% tot 35% van alle banen in Nederland het risico om binnen nu en 10 jaar geheel of gedeeltelijk te verdwijnen door automatisering.
Het antwoord: een leven lang leren of anders gezegd leven lang ontwikkelen. Dat vraagt aanpassingsvermogen. Zoals ooit is beschreven, en ik durf deze niet meer als quote aan één persoon toe te schrijven: “Het is niet de sterkste van een soort die overleeft, ook niet de intelligentste. Wel degene die zich het beste aan veranderingen kan aanpassen”.
Vroeger ging je één keer in je leven naar school, en daarna moest je maar zien welke kant de wind waaide. Maar in de toekomst zal de mens steeds meer energie moeten steken in het bijbenen óf stimuleren van digitale en maatschappelijke ontwikkelingen en de vaardigheden die daarbij horen.
Hoe je dat als individu regelt? Tijdens het Hero Festival zei een van de sprekers: kies één ding waarin je goed bent. Focus je voor 80% op dat talent. En richt je die 20% op andere talenten. Een mooie analogie: een egel is heel goed in zichzelf oprollen tot een bol als er gevaar dreigt. Een mooi talent: zonder die kwaliteit zou de egel niet meer leven. Maar oprollen is niet het enige talent van een egel, maar wel hetgeen waardoor hij zich kan aanpassen
Niet alleen de mens moet zich aanpassen; ook de machine heeft een verplichting. Die moet zich juist aanpassen aan de mens: ‘machine learning’. Bijvoorbeeld door ondersteuning te bieden tijdens werkzaamheden. Net als de mens niet alles alleen kan, geldt dat ook voor de machine.
En zo vloog het Hero Festival voorbij. Inspiratie en leerstof terwijl ik thuis zat, achter mijn laptop en beeldscherm. Ook wij waren die middag een gouden duo!.
Jolanda Heistek
Programmamanager Greenport West-Holland
