Programma: Water
Toelichting programma:
Water is een onmisbaar onderdeel van de tuinbouw. Maar water is niet altijd in de juiste mate en kwaliteit beschikbaar. In de regio moeten we samenwerken om voor nu én in de toekomst voldoende water van de juiste kwaliteit beschikbaar te hebben. Voor tuinbouwbedrijven is water primair een productiemiddel. Daardoor is er vanzelfsprekend al aandacht voor de beschikbaarheid van voldoende water van de juiste waliteit. Tegelijk beïnvloedt de glastuinbouw de waterkwaliteit van de omliggende oppervlaktewateren. Die waterkwaliteit moet de komende jaren fors verbeteren. Dit geldt voor de chemische en de ecologische waterkwaliteit. Schoon water is belangrijk voor iedereen, maar zeker ook voor de glastuinbouw en het groene imago van de Greenport West-Holland.
Ook in de ruimte om ons heen neemt water een belangrijke plek in. Het watersysteem zorgt ervoor dat we droge voeten houden bij hevige regenval, en bij droogte dat het grondwater op peil blijft. Glastuinbouwgebieden hebben een hoge ruimtelijke dynamiek; dit biedt kansen om aan een robuust watersysteem te werken. Er zijn echter grenzen aan het watersysteem, zowel bij regenval als bij droogte. Tegelijk moeten we met het oog op klimaatveranderingen een tandje extra bijzetten. Juist omdat de regen in hevigere buien gaat vallen, is het van belang dat alle partijen binnen de Greenport het water zoveel mogelijk vasthouden daar waar het valt. Daarom moeten we over de grenzen van het watersysteem kijken en op zoek gaan naar innovatieve maatregelen om een overschot of tekort aan water het hoofd te bieden, onder meer door alternatieve vormen van wateropslag of hergebruik van afvalwater.
Grondwateronttrekking en brijn zijn ook aandachtspunten. Dit maakt de urgentie voor voldoende gietwater des te groter en benadrukt ook het belang van een gebiedsgerichte aanpak, want elke situatie is anders. Ruimtelijke samenwerkingen bieden kansen om impact te maken op ecosystemen en biodiversiteit, bijvoorbeeld via groen-blauwe dooradering.
Hoe draagt het programma bij aan de ambitie?
Een waterambitie brengt het relevante ecosysteem bij elkaar waarbij gestreefd wordt naar een circulaire bedrijfsvoering in de kas (waterkwaliteit en waterkwantiteit) die in goed evenwicht is met de omgeving, en daar waar mogelijk zelfs bijdraagt aan duurzame watersystemen en regionale ecologie.
Welke ontwikkelingen zien we?
Nu 2027 nadert wordt de Kader Richtlijn Water (KRW) urgent. Tuinbouwondernemers, Glastuinbouw Nederland, de waterschappen, gemeentes en provincie zijn hiermee volop met elkaar aan de slag. Uit deze aanpak volgen nieuwe vraagstukken, zoals gebiedsgerichte aanpak (samenwerking ten behoeve van waterkwaliteit in een gebied/polder) en het vraagstuk kwaliteitsstappen te maken zijn met natuurvriendelijke oevers en andere ingrepen met biodiversiteit. De toepassing van grondwater en het bijbehorende terugvoeren van brijn lijkt eindig. Dit benadrukt nog meer de opgave voor voldoende beschikbaar gietwater. Het vraagt om innovatie en praktische toepassing toegesneden op elke specifieke lokale situatie. Maatwerk dus.
Ruimtelijke ordening wordt steeds belangrijker. Waterkwantiteit vraagt oplossingen in de ruimte, die steeds schaarser wordt. Dit vraagt nieuwe samenwerkingen ten behoeve van slim coöperatief ruimtegebruik, om innovatieve oplossingen in samenwerking met nieuwe gebiedspartners (innoveren in het ecosysteem). Het oppakken van innovaties voor ‘de langere termijn’, zoals gebruik van effluent, wordt nu urgent. In de praktijk wordt de relatie tussen plantgezondheid, weerbaar telen en het thema water steeds duidelijker.
Wat is de rol van Greenport West-Holland binnen dit programma?
In 2018 is de waterambitie van Greenport West-Holland opgesteld. Met partners is besloten dat het tijd is voor herijking. Dit doen we met de belangrijkste partners: het waterschap, Glastuinbouw Nederland en Provincie Zuid- Holland. Gezamenlijk kijken we wat de toegevoegde waarde van de Greenport is op alle activiteiten die al plaatsvinden. In 2024-2025 zal een vernieuwde waterambitie worden opgesteld via een interactief dialoogproces met meerdere stakeholders, vormgegeven door Hoogheemraadschap Delfland, Glastuinbouw Nederland en Greenport West- Holland.
Wat zijn de belangrijkste onderdelen/doelen?
De volgende onderdelen worden tijdens het opstellen de waterambitie uitgewerkt:
- Waterkwaliteit
- Waterkwantiteit
- Water en gebiedsontwikkeling ten behoeve van zowel kwaliteit, kwantiteit als ecologie
- Innovatie, zoals bijvoorbeeld bij gebruik van effluent
- Verbinding plantgezondheid en water
Wie zijn (toekomstige) samenwerkingspartners?
De belangrijkste samenwerkingspartners zijn Hoogheemraadschap Delfland en Glastuinbouw Nederland, aangevuld met partners die uit het dialoogproces voortkomen.
Hoe evalueren en monitoren we onze voortgang?
Met partners zullen de ambities uit de herijkte waterambitie komende jaren gemonitord worden. Tijdens de monitoring zal samen met de partners een besluit genomen worden over de rol van de Greenport West-Holland in de uitvoering van de waterambitie.
Else Boutkan
Programmamanager
‘We zijn een cruciale schakel in de regionale transitie naar een duurzame leefomgeving.’
