Programma: Biobased Circulair
Toelichting programma:
De maatschappij transformeert van een lineair naar een circulair systeem met als doel een volhoudbare samenleving. Zo’n samenleving heeft een stabiele balans tussen sociale, ecologische en economische aspecten (People, Planet, Profit). Op kortere termijn vraagt dit een volledig circulaire aanpak, ofwel economische activiteiten ontplooien zonder negatieve impact achter te laten. Op langere termijn is het perspectief een regeneratieve maatschappij. Hierin wordt de negatieve impact uit het verleden omgekeerd in een positieve impact.
Welke ontwikkelingen zien we in de glastuinbouw?
Het glastuinbouwcluster heeft de afgelopen decennia al grote stappen gezet op weg naar efficiëntere teelt en verslogistiek van gezonde producten met minder gebruik van fossiele grond- en brandstoffen. Deze stappen zijn voornamelijk gezet vanuit een economisch perspectief of vanuit (toekomstige) regelgeving. Enkele innovatoren binnen de sector vormen een uitzondering en hebben initiatieven genomen vanuit een perspectief van meervoudige waardecreatie verbonden met brede welvaart. Er zijn momenteel veel verschillende transities gaande, zoals de voedseltransitie, de energietransitie en de grondstoffentransitie (biobased en circulair). Daarom is het belangrijk het glastuinbouwcluster hierin goed te positioneren.
Grondstoffen voor én reststromen uit de tuinbouw hebben een belangrijke rol in de transitie naar een circulaire tuinbouw. Dat begint met een volledige benutting van de geproduceerde gewassen (vierkants-verwaarding, meervoudige verwaarding, total use). In deze visie komt de interactie tot uiting tussen bodem, plantgezondheid, vezelkwaliteit, voedingswaarde, inhoudsstoffen en houdbaarheid. En dit alles vrij van vervuiling; zowel van producten als omgeving, bij productie en bij gebruik (consumptie) dat bijdraagt aan de gezondheid van de mens.
Het programma Biobased Circulair van Greenport West-Holland focust op de grondstoffenbalans. Er zijn nieuwe perspectieven nodig, ondernemers kunnen ondersteund worden bij het realiseren van het idee naar een praktijktoepassing, en verbindingen met marktpartijen in andere sectoren, zoals de bouw en pharma, kunnen nieuwe perspectieven aan het licht brengen.
Hoe draagt het programma bij aan de ambitie?
Het Biobased Circulair programma van Greenport West-Holland is primair gericht op het creëren van kansen voor de tuinbouwondernemers binnen de circulaire samenleving. Het thema Biobased circulair is een van de vele bouwstenen in deze transitie. Daarnaast zijn er raakvlakken en interacties met de andere programma’s van Greenport West-Holland. Het resultaat van deze interacties is een basis voor een continu verbeterend systeem op basis van de maatschappelijke relevantie en behoeften.
Hoofdlijnen van het programma:
- Verwaarden van plantaardige bijproducten voor zo’n hoog mogelijke waarde, gericht op:
a. Eetbare bijproducten inzetten als food toepassing, of -indien niet meer eetbaar voor de mens- als feed toepassing.
b. Niet-eetbare bijproducten inzetten op een manier waarop de in plantaardige stoffen opgeslagen koolstof zo langdurig mogelijk worden vastgelegd. - Telen voor inhoudsstoffen, enerzijds als extract ter vervanging van fossiele en/of gesynthetiseerde grondstoffen en anderzijds als benutting van de plantinhoudsstoffen in verse voedingsproducten.
Wat zijn de belangrijkste onderdelen/doelen?
- Inspireren door het laten zien van voorbeelden (kijk hiervoor op Bioboost-Platform.com)
- Begeleiden van onderzoek en ontwikkeling vanuit de tuinbouwcontext
- Stimuleren door te werken aan de markt(-voorwaarden) en decisionmakers hierover te ‘voeden’
Wat is de rol van Greenport West-Holland binnen dit programma?
Het is belangrijk dat Greenport West-Holland biobased ontwikkelingen blijft stimuleren, initiëren en begeleiden, zeker gezien alle ontwikkelingen (zowel binnen als buiten het glastuinbouwcluster). Greenport West-Holland is een ‘boundary spanner’ die over grenzen van systemen en sectoren contacten kan leggen. We kunnen verbinden met voorlopers in productie, verwerking en toepassing van bijproducten en met producenten (telers, handel en verslogistiek) van waardevolle grondstoffen.
De rol van Greenport West-Holland is daarbij:
- Verbinden van vraagstellers aan antwoordgevers
- Inhoudelijk klankbord zijn voor ondernemers en stakeholders
- Vertegenwoordiger zijn van de sector in onderzoeken (aanscherpen van onderzoeksvragen gericht op gewenste situatie)
- Presenteren van de mogelijkheden, zowel online, offline als voor groepen
- Bouwen aan de mogelijkheden voor het verwaarden van bijproducten en plantinhoudsstoffen
Wie zijn (toekomstige) samenwerkingspartners?
Momenteel zijn er tientallen samenwerkingspartners; waarvan de meesten op één onderdeel van het programma en anderen op meer onderdelen. De partners zijn vooral personen en organisaties waar energie zit op het thema.
Hoe evalueren en monitoren we onze voortgang?
Er wordt een actueel overzicht bijgehouden van alle vragen, initiatieven en projecten die voorbij komen in het programma. Het belangrijkste orgaan om de voortgang en de inzet te evalueren en eventuele bijsturing te adviseren is de ‘Club van Advies Biobased Circulair’ waarin zes personen een afspiegeling vormen van de relevante triple helix uit het netwerk van de Greenport. Tweejaarlijks worden de ontwikkelingen in de omgeving en de insteek van het programma afgestemd.
Willem Kemmers
Programmamanager
‘We zijn een cruciale schakel in de regionale transitie naar een duurzame leefomgeving.’
