Programma: Gezondheid
Toelichting programma:
Het programma Gezondheid richt zich op de gezamenlijke ontwikkeling van een duurzaam glastuinbouwcluster, waarbij de samenleving een cruciale partner is. Dit programma vormt een brug tussen het glastuinbouwcluster en de voedselomgeving, met als doel doorbraken in het voedselsysteem te realiseren. De focus ligt op het creëren van een nieuwe Nederlandse voedselcultuur en een regionale voedselidentiteit, waarin gezondheid en circulariteit centraal staan. Zuid-Holland fungeert als experimenteeromgeving: kennis wordt gedeeld en innovaties die impact hebben tot ver buiten de regio, in heel West-Europa, worden ontwikkeld.
Hoe draagt het programma bij aan de ambitie?
Het programma Gezondheid van Greenport West-Holland versterkt de verbinding tussen het glastuinbouwcluster en zijn omgeving, vooral vanwege de complexe vraagstukken rondom circulaire voedselproductie. Deze vraagstukken maken integraal deel uit van bredere nationale en internationale strategieën. Binnen waardeketens waar gezondheid centraal staat (zoals in ziekenhuizen) is circulaire voedselproductie een noodzakelijke voorwaarde. Door te werken aan doorbraken in het voedselsysteem kan het glastuinbouwcluster een sleutelrol vervullen in zowel economische als maatschappelijke welvaart, met gezondheid en circulariteit als kernpunten.
Welke ontwikkelingen zien we?
De samenleving staat voor grote transities gericht op brede welvaart. De SDG’s van de VN sturen het beleid rond maatschappelijke vraagstukken. Tegelijkertijd moeten bedrijven door de CSRD meer aandacht besteden aan de sociale impact van hun activiteiten. In Zuid-Holland zijn deze maatschappelijke uitdagingen nauw verweven met het glastuinbouwcluster. Gezondheid zal de komende jaren het leidende principe zijn in de voedseltransitie, mede door de groeiende epidemieën van obesitas, diabetes en andere chronische aandoeningen. Positieve ontwikkelingen in Europa (zoals de eiwittransitie en de nadruk op plantaardige voedingsrichtlijnen) stimuleren een verschuiving van ‘ultra-bewerkte’ naar ‘verse en onbewerkte’ voedingsmiddelen.
Wat is de rol van Greenport West-Holland binnen dit programma?
Greenport West-Holland speelt een belangrijke rol op verschillende niveaus binnen het programma:
Macroniveau: De Greenport fungeert als bruggenbouwer door randvoorwaarden te creëren voor een maatschappelijke dialoog en samenwerking met institutionele partners gerelateerd aan de voedselsector. Dit stelt diverse partijen in staat om gezamenlijke visies en doelen te ontwikkelen.
Mesoniveau: Het glastuinbouwcluster wordt verbonden met regionale ecosystemen, die dienen als strategische platforms voor kennis, innovatie en onderwijs. De Greenport ondersteunt hierbij door financiering, programmamanagement en communicatie te faciliteren, en zo doorbraken binnen deze ecosystemen te bevorderen.
Microniveau: De Greenport richt zich op systeemverandering binnen het cluster, wat leidt tot nieuwe verdienmodellen. Hierbij helpt de Greenport ondernemers om kansen te identificeren en te vertalen naar hun dagelijkse praktijk, en versterkt het de samenwerking tussen koplopers.
Wat zijn de belangrijkste onderdelen/doelen?
Het programma richt zich op het ontwikkelen van een innovatief ecosysteem door middel van drie strategische roadmaps:
Macroniveau: Versterken van de rol van het glastuinbouwcluster als sleutelspeler in de voedseltransitie. Belangrijke doelen zijn het opbouwen van nieuwe institutionele relaties en het bevorderen van maatschappelijke dialoog. Mesoniveau: Verbinden van strategische consortia voor gezonde voedselomgevingen in stedelijk gebied, met een focus op zorginstellingen, wijken, bedrijfsrestaurants en scholen tot 2030.
Microniveau: Innovaties stimuleren voor circulaire teeltmethoden, alternatieve gewassen en nieuwe ketens, met als doelen nieuwe waarde- en verdienmodellen en cultuurverandering.
Wie zijn (toekomstige) samenwerkingspartners?
Macroniveau: De Greenport werkt samen met gezonheidsfondsen, NGO’s, netwerkorganisaties en coalities van bedrijven. Vanaf 2025 zal de focus liggen op het verstevigen van partnerships binnen het Gezonde Greenport Pact met partners die een bestuurlijke of adviserende rol kunnen spelen.
Mesoniveau: De samenwerking richt zich op regionale stakeholders, zoals ROS-Netwerken (Regionale Ondersteuningsstructuren) en gemeenten, met meer aandacht voor structurele financiering via instrumenten zoals Social Impact Bonds.
Microniveau: De focus zal vanaf 2025 verschuiven naar intensievere samenwerking met telersverenigingen boven individuele ondernemers.
Hoe evalueren en monitoren we onze voortgang?
In 2025 wordt het Gezonde Greenport Pact ondertekend, waarbij een Stuurgroep Gezondheid afspraken maakt over monitoring en voortgang. De doelstellingen op programmaniveau worden periodiek geëvalueerd in samenwerking met relevante partners en stakeholders, afhankelijk van specifieke ambities en doelen. Deze evaluatie en monitoring zorgen ervoor dat het programma voortdurend kan worden aangepast en verbeterd om de gestelde doelen te bereiken.
Natasja van der Lely
Programmamanager
‘We zijn een cruciale schakel in de regionale transitie naar een duurzame leefomgeving.’
