Kringlooplandbouw. Een wat ouder begrip dat de afgelopen maanden ineens overal te lezen was. Dat kwam doordat Minister Carola Schouten Kringlooplandbouw tot speerpunt heeft gemaakt. Ze wil dat alle producten die een agrarisch bedrijf verlaten als eindproduct of als grondstof in een andere schakel gebruikt worden.
Vaak wordt daarbij alleen aan thema’s als water, gewasbescherming of energie gedacht. En dat is begrijpelijk: het zijn stuk voor stuk belangrijke onderwerpen, zowel als het gaat om bedrijfsvoering, duurzaamheid, rendement als kwaliteit.
Gek genoeg is er relatief weinig aandacht voor een ander thema: afval. Of in mooiere woorden: tuinbouwreststromen. En daarmee zijn schitterende oplossingen te ontwikkelen, zo bewijzen we dit najaar tijdens een aantal themaweken over biobased tuinbouw.
Spaanplaten van paprika
Samen met Vlaamse en Britse partners vormt gemeente Westland/Greenport West-Holland het programma BioBoost. Doel van BioBoost is de ontwikkeling van biobased tuinbouw aan te jagen naar een nieuw duurzaam verdienmodel. Bijvoorbeeld door initiatieven te ondersteunen of aan te jagen samen met ondernemers en friskijkers.
Maar nieuwe ontwikkelingen zijn niet alleen afhankelijk van technische mogelijkheden; ook acceptatie en bewustwording zijn essentieel. Zowel aan de vraag- als aan de aanbodszijde is bewustzijn nodig. Bewustzijn dat biobased producten net zo goed – of misschien zelfs beter – zijn dan bestaande oplossingen. Daarom ontwikkelden we (BioBoost en Biobased Greenport West-Holland) drie themaweken, met als doel het bewustzijn binnen de tuinbouw en daarbuiten op het gebied van kansen voor biobased vanuit de tuinbouw te vergroten. En creatieve geesten wakker te schudden. De eerste van die weken was in september, en ging over bouwmaterialen. Op de locatie van het ‘oude Tropicana’ in Rotterdam kwam een diversiteit aan mensen uit de bouw, tuinbouw en creatieve sector bij elkaar. Zo is loof van tomaat goed bruikbaar voor het maken van composieten. En met overblijfselen van de paprikateelt zijn prima spaanplaten te maken.
Die oplossingen bundelen een aantal voordelen. Allereerst: minder milieubelasting. Gangbare oplossingen zijn vaak belastender. En wat is er nu circulairder (kringloop) dan reststromen opnieuw te gebruiken. Dat laatste gebeurt natuurlijk al wel. Zo worden tuinbouwreststromen gebruikt voor energie of compost. Maar die oplossingen staan relatief laag in de waardepiramide van biobased; wat betreft duurzaamheid en verdienmodel. Die piramide laat zien hoe biobased materialen met de hoogste toegevoegde waarde gebruikt kunnen worden. Energie staat daarbij helemaal onderaan. Immers, iets in de ‘fik’ steken kan altijd nog… Biobased is dus een ander, wellicht interessanter verdienmodel.
Insecten!
Biobased draait dus om anders, beter verwaarden van materialen. Biobased bouwmaterialen is daarvan een voorbeeld. In oktober stond de themaweek in het teken van een andere oplossingsrichting: insectenkweek. Er is een klein aantal professionele insectenkwekers in Nederland actief, en dat aantal stijgt stap voor stap.
Zo kondigde tijdens het mini-symposium, dat we organiseerden met gemeente Den Haag/ImpactCity, Bart Nollen (Sustainable Protein) aan te werken aan een productielocatie in onze Greenport West-Holland regio. Daar worden dadelijk honderdduizenden zwarte soldaatvliegen gekweekt. De larven van die vliegen kunnen gebruikt worden voor toepassingen in bijvoorbeeld diervoeders.
Die vliegen moeten ergens van leven. Tuinbouwreststromen zijn daarvoor prima geschikt. Want gooit u maar eens wat overblijfselen van uw eten in de kliko. De vliegen komen vanzelf. Sustainable Protein is al in gesprek met tuinbouwpartijen over het leveren van reststromen, en een andere kweker – Bestico uit Berkel en Rodenrijs – nodigde in een filminterview telers uit de regio aan te praten over samenwerking.
Gezondheid en geluk
Kansen genoeg dus. Dat zullen we ook laten zien tijdens de laatste themaweek, die gaat over papier, textiel en karton en plaatsvindt in december (www.greenportwestholland.nl/deweekvantuinbouwreststromen/).
Wat al die themaweken gemeen hebben is: ze laten zien dat kringlooplandbouw niet per se ingewikkeld hoeft te zijn, en veel meer thema’s en oplossingen kan bevatten dan we vaak denken. Biobased tuinbouw biedt enorme mogelijkheden, zowel op gebied van kosten als op gebied van inkomsten en duurzaamheid. Ze zijn minder milieubelastend. En ze zijn vaak gezonder én leuk om te ontwikkelen. Gezondheid en Geluk dus.
Ik hoop daarom u te zien tijdens een van de events tussen 9 tot en met 13 december tijdens ‘De week van tuinbouwreststromen en papier en textiel’. We maken binnenkort het programma bekend.
En we nodigen u uit om als creatieve geest nieuwe duurzame verdienmodellen met tuinbouwreststromen te bedenken. Dromen mag, samen verkennen we dan de ‘road to this new economy’ of in gewoon Nederlands KringloopTuinbouw (biobased@greenportwestholland.nl).
