Ontwikkelingen in een tuinbouwcluster ontstaan niet uit zichzelf. Daar moet je je voor inzetten. In Greenport West-Holland (GreenportWO) doen ondernemers, overheid en onderwijs dat. Samen werken ze aan thema’s voor een gezond, toekomstbestendig en duurzaam tuinbouwcluster.
Tot 2014 kende de regio Westland-Oostland twee greenports; één voor het bedrijfsleven en één voor de tuinbouwgemeenten. Allebei hadden ze zo hun eigen ideeën. Tot de commissaris van de koning(in) van Provincie Zuid-Holland zich afvroeg waarom de provincie niet beschikte over een toekomstvisie vanuit de tuinbouw. Er was er wel een van de Rotterdamse haven, maar het tuinbouwcomplex was toch zeker zo belangrijk?
De haven profiteerde van ondersteuning vanuit de provincie, maar waarom deed de tuinbouw dat niet?
Die vraag bracht de twee greenports bij elkaar in GreenportWO. Nog datzelfde jaar bracht het bedrijfsleven een visie uit over onder andere gewenste ondernemersfaciliteiten en versterking van de regio.
Gemeenten en Provincie namen die visie over. Daarmee werd ook de aanstelling van een onafhankelijke manager mogelijk; Jolanda Heistek. Een manager die midden in het web er voor zorgt dat alle activiteiten zijn gericht op het halen van doelstellingen.
Voorzitter van de Greenport is gedeputeerde Adri Bom, met daarnaast in het bestuur vertegenwoordigers van gemeenten (3), onderwijs/onderzoek (2), afzet (1) en teelt (3).
Speerpunten
Greenport West-Holland heeft 8 thema’s geformuleerd, maar om het te kunnen behappen ligt de focus voor 2016 op vier speerpunten:
- Behoud van nr 1 positie van de wereld, door hechte samenwerking tussen ondernemers, onderzoek, onderwijs via kennis en innovatie;
- zorgen voor een optimale ruimtebenutting en logistiek
- zorgen voor een duurzame en energie neutrale Greenport
- een grotere bijdrage leveren aan gezondheid en welbevinden bijvoorbeeld middels teelt voor bio-base grondstoffen (zie ook ‘Een nieuwe voorsprong door plantenstoffen’ in het maartnummer).
Heistek: “Het zijn geen projecten, maar het is veeleer inspelen op wat er plaatsvindt, waarbij je het einddoel voor ogen houdt.”
Dat einddoel is bepaald op 2030. Vier keer per jaar komen alle partners (nu 38), verenigd in de Greenboard, bij elkaar. Zij bepalen of activiteiten moeten worden bijgesteld.
Samenwerking ondernemers, overheid en onderzoek/onderwijs
Diverse partijen hebben zich beschikbaar gesteld voor de realisatie van een bepaald thema. Per thema worden zij ondersteund en gevoed door enkele ondernemers, waardoor samenwerking als vanzelf ontstaat.
Voor het realiseren van het speerpunt Logistiek is Coen Meijeraan van Royal FloraHolland de thematrekker. De ondernemers die hem voeden zijn o.a. Royal Lemkes, De Winter Logistics, ABCWestland, en Olympic Food. Eric Moor van Sion Orchids zet zich sterk in voor internationalisering.
Voor het speerpunt Kennis & Innovatie is In Holland de thematrekker in de persoon van Jan Willem Donkers en Gert Kant (Lentiz) en Ernst van de Ende (WageningenUR) zijn de bestuurlijk ambassadeurs.
Voor bio-base (plantstoffen uit restmateriaal, en waardevolle grondstoffen uit nieuwe teelten) wordt de kar getrokken door Willem Kemmers, daarin ondersteund door het ondernemersplatform (biobased o.a. Wilco Wisse en Ted Duijvestijn) en de bestuurlijke ambassadeur Wethouder Theo Duijvestijn (Westland).
Sterke club
Eind 2014 bestond Greenport West-Holland uit zo’n 20 partners. Nu staat er een sterke club met ruim 35 bedrijven en organisaties en allemaal leveren ze een bijdrage. Het is een goede mix van deelnemers die samenwerken, die openstaan voor andere denkbeelden en nieuwe wegen, die verankerd zijn in de tuinbouw en die achter de doelstelling staan.
Heistek: “Dat geeft verbinding; veel meer dan wanneer je de projecten alleen door externen zou laten uitvoeren.”
Niveau
Greenport West-Holland is niet alleen een samenwerkingsverband maar vooral ook een netwerkorganisatie, met daarbinnen kleinere netwerken als verbindende schakel. De mensen die er aan deelnemen moeten wel een visie hebben en over hun eigen schaduw heen willen stappen, stelt Heistek. “Ze zitten erin om de regio Greenport West-Holland naar een hoger niveau te tillen en de partners moeten dat mogelijk maken.”
“Het is heel belangrijk dat er veel partners zijn aangesloten”, benadrukt ze. “Als je de sector wilt vertegenwoordigen in stevige onderwerpen als energie, ruimte en financiering heb je kritische massa nodig.”
Deuren
Elke gemeente heeft een eigen tuinbouwbeleid, maar dankzij hun deelname in Greenport West-Holland zijn ze nu ook gericht op de regionale economie.
Rotterdam is partner, met wethouder Maarten Struijvenberg in het bestuur. Hij is verantwoordelijk voor het Foodcluster. “Heel prettig dat er diverse wethouders in Greenport West-Holland zitten en de gedeputeerde”, vindt Heistek. “Ze zijn vervlochten in netwerken, waardoor deuren makkelijker opengaan. Voorheen zag je veel het wij – zij denken, met de politiek ver weg. Nu is die politiek er nauw bij betrokken. Men weet wat er in de tuinbouwsector gebeurt.”
Dynamisch
De samenwerking binnen Greenport West-Holland verloopt uitstekend, ziet Heistek. “De leden durven buiten hun comfortzone te gaan, om nieuwe mogelijkheden voor de sector te verkennen.”
Voor een ondernemer moeten dingen worden georganiseerd zodat hij optimaal kan ondernemen. Daar ligt een taak voor GreenportWO. “Eigenlijk zou iedere tuinder zich bezig moeten houden met een of ander project waarvan anderen kunnen profiteren”, vindt Heistek. “Nu komt dat nog teveel op de schouders van enkelen terecht. Samen zijn we sterker en kunnen we een internationale nr 1 positie behouden.”
“Heb je de mogelijkheden? Doe dat dan. Laat je horen. Bijvoorbeeld bij de ‘meet and greet energy’ eind dit jaar. Kom langs en laat je stem horen. Op ieder niveau is er wel wat in te brengen. En lees in ieder geval de maandelijkse update, waardoor je weet wat er speelt en waar je weer anderen op kunt attenderen.”
