Autonoom telen is het volgende station voor de glastuinbouw. Om daar te komen moet nog een aantal vragen beantwoord worden. Zoals: weten of digital twins of AI-algoritmes inderdaad goed kunnen telen. En weten welke data nodig zijn voor een goede teeltsturing. Dat werd onderzocht in het project AGROS, waarvan de eerste fase onlangs werd afgerond. Projectleider Anja Dieleman: “Data hebben vaak betrekking op het optimaliseren van het kasklimaat. Maar het gaat om het gewas.”
‘AGROS’ staat voor Evolution to sustainable AGRicultural Operation Systems. Het project is een samenwerking tussen Wageningen University & Research en 26 private partners, waaronder Greenport West-Holland. Doel van AGROS is het stimuleren van agro-technologie voor ecologische en biologische functies in de glastuinbouw, de akkerbouw en de melkveehouderij.
“De land- en tuinbouw staat voor een aantal grote uitdagingen”, vertelt projectleider Anja Dieleman. “Zo draait het bij veeteelt om stikstofemissie, en bij de glastuinbouw om bijvoorbeeld energiegebruik en CO2-emissie. Tegelijk zijn er veel technologieën beschikbaar, die bij zouden kunnen dragen aan deze uitdagingen. ‘Technology for ecology’ dus. In het AGROS-project wordt voor de glastuinbouw, de akkerbouw en de melkveehouderij onderzocht wat de mogelijkheden zijn, en welke sensoren en algoritmes hiervoor nodig zijn.”
Welke data zijn het belangrijkste voor autonoom telen?
“Iedere ondernemer weet: je hebt data nodig om je bedrijf goed te kunnen sturen. En dus wordt veel werk gestoken in het verwerven van data. Die data hebben meestal betrekking op het optimaliseren van het kasklimaat. Maar het kasklimaat is slechts een randvoorwaarde voor een geslaagde teelt. Dus: welke data heb je nu eigenlijk écht nodig? Voor die vraag moet je weten waarop je wilt sturen.
Het uitgangspunt van AGROS is sturen op het gewas. Maar ook als het gaat om het gewas kun je veel meten, zoals de sapstromen, verdamping, de lengte van het gewas enzovoorts. En je moet weten wat je wilt bereiken. Dat hebben we onderzocht voor de teelt van komkommer. Daarbij was het doel: een hoge nettowinst. Om hierop te kunnen sturen zijn data nodig van kasklimaat, watergift en gewas. Voor het gewas is de belangrijkste data om op te sturen de snelheid van de bladsplitsing.”
Wat kun je met dat inzicht?
“Bij ieder nieuw blad groeit er een nieuwe komkommer. Dus hoe sneller de bladafsplitsing, hoe meer komkommers, die op termijn inkomsten opleveren. Door meer informatie over de bladafsplitsing kun je dus een goede oogstprognose opstellen. Maar uitgerekend de bladafsplitsing wordt in de praktijk nog niet automatisch gemeten. Meestal gaat één keer per week een medewerker de kas in om de nieuwe bladeren te tellen. Terwijl andere gegevens wél voortdurend gemeten worden door sensoren. Daarom hebben we een eigen methode ontwikkeld waarbij door beeldherkenning de bladafsplitsing voortdurend gemeten kan worden.”
De volgende vraag is: zorgt telen op data voor goede resultaten?
“Ook dat hebben we onderzocht. We hebben in drie verschillende situaties komkommers geteeld: op basis van een teeltplan, met autonome aansturing door AI en door een Digital twin. Het mooie is dat de resultaten vergelijkbaar waren. Het AI-model dat we gebruikten kon nog niet alle taken uitvoeren. Zo was het aangeven hoeveel komkommers er gedund moeten worden nog niet onderdeel van het model. Maar het AI-model kon wél zelfstandig het klimaat sturen. Opvallend was dat teeltexperts de temperatuurverloop in die teelt extreem vonden, maar het gewas bleek er prima op te reageren. Autonoom telen komt dus steeds dichterbij.”
En nu?
“De sector is dus al heel ver. Maar er zijn nog wel uitdagingen. In AGROS 2, dat binnenkort start, pakken we er daarvan een paar op. Zoals: het werken met variabele prijzen voor bijvoorbeeld producten en energie, zodat AI ook daarop kan sturen. En het verhogen van de betrouwbaarheid van de data. Want je moet zeker weten dat wat je meet ook daadwerkelijk klopt om er betrouwbaar op te kunnen regelen”
En dan gaat dus de hele sector over op autonoom telen.
“Dat is nog niet zeker. Maar het belangrijkste is dat er de afgelopen jaren een beweging is ingezet. Je kunt het vergelijken met de gesloten kas. Jaren geleden werd gedacht dat alle kassen gesloten zouden worden. Dat is niet gebeurd. Maar wat wél gebeurd is, is de komst van Het Nieuwe Telen. Dat is een direct gevolg van het onderzoek naar de gesloten kas van toen. Zo kun je de ontwikkeling rondom autonoom telen ook zien. De afgelopen jaren zijn we bijvoorbeeld door de discussies over autonoom telen heel anders gaan kijken naar het verzamelen en gebruiken van data.”
In AGROS ‘Naar een autonome kas’ werkt Wageningen University & Research samen met 2Grow, BASF Vegetable Seeds, Delphy, Gennovation, Greenport West Holland, Hortilux, IMEC/One Planet, Mechatronix, Philips, Ridder, Roullier, Saint-Gobain Cultilene, Signify, Stichting Kennis in je Kas en Van der Hoeven, met financiering uit de Topsector Tuinbouw en Uitgangsmaterialen.
