In deze eerste weken van 2021 beheersen de impact en onzekerheid over COVID-19 nog steeds ons dagelijks leven. Tussen alle actualiteiten door bespeur je dat de pandemie de hele wereld aan het denken zet over bestendigheid, weerbaarheid en duurzaamheid van de manier waarop samenlevingen ingericht zijn en functioneren.
De pandemie creëert een voor transitie /gewenste’ chaos zoals ik in een interview met Jan Rotmans las. Hij betoogt dat uit een chaos makkelijker en sneller een nieuwe aanpak en ordening ontstaat dan via de reguliere weg. Dus ingrijpende gebeurtenissen en chaos hebben het voordeel dat ze goed zijn voor transitie. De gevolgen van de gezondheidscrisis door COVID-19 zijn veel breder dan in die sector alleen. Er wordt immers ook gesproken over zelfvoorzienendheid, veiligheid en bijvoorbeeld vliegverkeer naar aanleiding van deze crisis.
Geldt dat ook voor energietransitie, zo vroeg ik mij af.
Het jaar 2020 was voor de aarde het warmste jaar sinds in 1901 is begonnen met de registratie. De verwachting is dan ook dat de opwarming van de aarde in toenemende mate tot natuurrampen zoals droogte, grote bosbranden en overstromingen zal leiden. Dit zal ook samenlevingen ontwrichten en kan steeds grotere crises veroorzaken zo wordt ons door wetenschappers voorgehouden.
Ook dat kan tot chaos leiden en tot een veel breder gedragen gevoel van urgentie en noodzaak om sneller te veranderen. Zo’n aanleiding is dus effectief voor het besef.
In een chaos is het goed als er al eerder piketpalen voor de toekomst zijn geslagen. Dat maakt het makkelijker om sneller koers te kiezen en tot handelen over te gaan. Het verdrag van Parijs, het Klimaatakkoord en ook onze eigen gebiedsvisie en EnergieAkkoord zijn van die markers voor de toekomst.
Zoals we nu reikhalzend uitzien naar een vaccin zal de wereld dan reikhalzend uitzien naar meer duurzame energieproductie en -gebruik. Maximale besparing wordt een breed gedragen norm. Maar wees eerlijk: daarvoor hebben we in onze regio geen crisis nodig; dat kunnen we prima vanuit onze eigen kracht!
Nico van Ruiten
Programmaregisseur EnergieAkkoord
