Mondiale tuinbouwkern voor voeding, gezondheid & welbevinden
Hoe zorgen we ervoor dat het tuinbouwcluster een gezonde, vitale en duurzame toekomst tegemoet gaat? Dat is de opgave van GreenportWO. Op basis van samenwerking tussen bedrijven, onderwijs- en kennisinstellingen en overheden formuleert de Greenport de economische agenda voor het regionale tuinbouwcluster in verbinding met de Metropool.
De Nederlandse tuinbouw is wereldwijd koploper, met de Greenport als een van de vaandeldragers. Zo zijn in onze Metropoolregio de grootste tuinbouwgemeentes en meest innovatieve bedrijven te vinden. Er is dus veel aan gelegen om het regionale tuinbouwcluster te versterken en gezond te houden, met als doel een goede economische en duurzame toekomst.
In 2014 bundelden overheid, bedrijfsleven, die actief zijn op het gebied van voeding en sierteelt: van handelaren tot productiebedrijven, en van veredelaars tot logistieke bedrijven, en onderwijs- en kennisinstellingen hun krachten in de stichting GreenportWO. Doel van dit platform is; het formuleren van een gezamenlijke visie op de toekomst van het tuinbouwcluster, het opstellen van een gezamenlijke kennis- en innovatieagenda, en het ontwikkelen en realiseren van bijhorende acties aan de hand van enkele voor het tuinbouwcluster relevante thema’s, zoals energie, water, logistiek en gezondheid & welbevinden.
Dat doet de Greenport in samenwerking met tal van partners én met organisaties zoals Metropoolregio Rotterdam Den Haag (MRDH), Strategy Group Roadmap Next Economy (RNE), InnovationQuarter (IQ) en de Economische Programmaraad Zuidvleugel (EPZ). Immers, de toekomst van het tuinbouwcluster hangt sterk samen met andere economische initiatieven en activiteiten in de regio. Samen maken we elkaar sterker. De tuinbouw draagt daaraan bij door een sterke focus op de Next Economy en de verbinding met de stad.
Greenport 3.0
Greenport West-Holland opereert vanuit een breed gedragen visie op de toekomst van het tuinbouwcluster. De visie is opgesteld door het bedrijfsleven en kennisinstellingen en wordt gefaciliteerd door de gemeenten en Provincie Zuid-Holland. De visie 2030 is de basis voor onze ambities. Zo wil de Greenport de kern zijn in het mondiale tuinbouwnetwerk voor gezondheid, welbevinden en voeding. En wil het de verdiencapaciteit van de regio vergroten door onder meer nieuwe producten en markten.
Die ambitie laat zich het beste samenvatten in ‘Samen-werken aan een gezonde toekomst’. De inwoner van de stad van morgen wil namelijk voeding, gezondheid en welbevinden. Greenport is daarin een belangrijke producent, leverancier, dienstverlener en/of partner. Het Handelingsperspectief van Greenport West-Holland (december 2015) geeft aan wat het tuinbouwcluster moet doen om die toekomstige positie te bereiken. Het gaat hierbij om zaken als:
- Duurzame productievoorwaarden (zoals energie, water, infrastructuur, ondernemerschap, onderwijs, arbeidsmarkt)
- Duurzame agribusiness terreinen
- Een multimodaal knooppuntennetwerk
- Samenwerkende en ambitievolle kennisinfrastructuur
- Optimale glastuinbouwgebieden (waardoor modernisering, innovatie en verduurzaming een kans krijgen)
Het Handelingsperspectief beschrijft dus de transitie van het tuinbouwcluster naar een Greenport 3.0.
Kansen benutten
Niet alleen de Greenport werkt aan de transitie naar 3.0, dat geldt voor de gehele regio. Daarom werkt de MRDH (het samenwerkingsverband van 23 gemeenten) samen met econoom en politiek adviseur Jeremy Rifkin aan een Roadmap Next Economy.
Doel is de regio ‘future proof’ te maken. De gezamenlijke internationale marketing is dan ook de sleutel tot succes. De Next Economy – met innovaties in medische zorg, voedselvoorziening, energieproductie en maak-industrie – biedt kansen voor nieuwe bedrijvigheid en banen op alle niveaus. De Roadmap beschrijft hoe die kansen optimaal benut kunnen worden, en hoe de Metropool (MRDH) internationaal beter gepositioneerd kan worden als toekomstbestendige en duurzame toplocatie.
De transitieopgaven in de Roadmap zijn: Digital Gateway, SMART Energy Delta, Circular Economy, Entrepreneurial Region en Next Society. Deze transitieopgaven passen in de ambitie en visie van de Greenport. Greenport West-Holland is een van de regioclusters die met cross-overs de verbinding legt naar de Next Economy. Een transitie naar nieuwe manieren van samenwerken om de economie in onze regio duurzaam te versterken. Ofwel: het borgen van leefbaarheid, voedsel- en energievoorziening en werkgelegenheid op een duurzame wijze.
Fundament op orde
Je kunt pas aan de toekomst werken als het fundament klopt. Focus is belangrijk daarom stellen MRDH, EPZ en Provincie Zuid-Holland (PZH) een Investeringskaart op voor de regio. Hierin staan projecten die als randvoorwaarden noodzakelijk zijn voor om de transitie van de economie te realiseren en onze huidige positie als duurzame en mondiaal concurrerende regio beter te benutten en te versterken.
Greenport West-Holland is het sprekende voorbeeld van het organiseren van dit proces in samenwerking en is gebaseerd op het benoemen van elkaars kracht en het samen sterker principe. Van concurrentie naar sterke innovatieve ontwikkelingsprofielen, waarbij innovatie en duurzaamheid sleutelbegrippen zijn. Iedere speler blijft in z’n eigen kracht en ontwikkelt zich door. We delen kennis, stemmen af en zoeken samenwerking op nieuwe markten. We transformeren abstracties tot concrete plannen en zoeken continue naar efficiëntie en afstemming, zodat we schaarse middelen als menskracht, grondstoffen en geld zo efficiënt en duurzaam mogelijk inzetten.
Kansen voor het tuinbouwcluster
Het Handelingsperspectief, Roadmap Next Economy en de Investeringskaart hebben dus een sterk onderling verband. Want met het juiste fundament kan de regio werken aan de uitdagingen van de toekomst. Die uitdagingen betreffen het voorzien van de inwoners van de West-Europese steden van voeding, gezondheid en welbevinden. Dat is meer dan groenten, bloemen en planten op de juiste plek op het juiste moment brengen.
De kennis en innovatie die hiervoor nodig zijn verstevigen de internationale toppositie van het tuinbouwcluster. Zo kan bijvoorbeeld op het gebied van technologie of plantinhoudstoffen de internationale voorsprong behouden en vergroot worden.
Greenport West-Holland kan daarmee laten zien dat de regio de uitdagingen van de wereld van morgen kan helpen oplossen en hierbij toegepaste kennis en innovatie economisch benutten als exportproduct. En biedt daarmee aanknopingspunten voor internationale branding.
Voor de regio is het belangrijk om de wereld te laten zien wat er binnen de regio gebeurt op het gebied van de Next Economy én om in een internationale setting nieuwe verbindingen en coalities te leggen voor een verduurzaamde, versterkte economie met als doel een gezonde en veilige samenleving.
De Greenportvisie is het toekomstperspectief van het tuinbouwcluster en de verbindende agenda voor de economische kracht van de regio.
Prioriteiten voor de investeringsvisie
Vanuit de samenwerking van de verschillende Greenport-gemeenten en afstemming met het netwerk is de lijst ‘Voorstel van (publieke) investeringsprojecten MRDH/PZH/EPZ’ opgesteld. De projecten in deze lijst dragen bij aan de strategie van de visie Greenport West-Holland 2030 en zetten in op de thema’s en de speerpunten van de Greenport. In de bijlagen (term sheets) worden de projecten vanuit de verschillende speerpunten van de Greenport West-Holland nader toegelicht.
- Speerpunt Kennis & Innovatie
Nieuwe samenwerkingsvorm van de hele keten om flexibele kennis, scholing en onderzoektrajecten te richten op innovatievragen vanuit het bedrijfsleven.
- Bundelen van private geldstromen en fondsen om kansrijke innovaties te ondersteunen bij het doorgroeien en het faciliteren van de businesscase.
- De regionale onderwijs keten van VMBO tot wetenschappelijk transitiegericht organiseren.
- Regionale Hotspots en Fieldlabs (o.a. GHC, FIA, Fresh tec) in de regio waar de innovatie en de crossovers tot daadwerkelijke businesscases worden gebracht en waar studenten vroegtijdig anticiperen.
Projecten:
- Food and Flower Innovation Fund
- Hotspots innovatie en Fieldlabs: pilot Food Innovation Academy (FIA))
- Onderwijs en Arbeidsmarkt in de Greenport
- Speerpunt Gezondheid & Welbevinden: The Next step Greenport Food & Flowers
De nieuwe verdiencapaciteit plantinhoudsstoffen staat centraal als toegevoegde waarde voor gezondheid en welbevinden.
Projecten:
- Bio Base GreenportWO
- Kas als Apotheek
- Personalised Food
- Speerpunt Agrologistiek & Infrastructuur
Ontwikkeling van de Greenport waar de economische knopen in hun kernprofiel en hun ontwikkelingskansen voor de toekomst worden uitgewerkt en waar de gezamenlijke regiokracht het uitgangspunt is.
Projecten:
- Agrologistieke bedrijventerrein van de toekomst
- Verwaarding van alle reststromen: Pilot World Food Parc
- Productie van duurzame energie & Smart Logistics Systeem: Pilot World Food Parc
- Human Capital Pool & Centre of Expertise: Pilot World Food Parc
- A12 Corridor – Rail terminal (via werkgroep Noord-Oostflank)
- Coolport Westland
- Speerpunt: Duurzame energietransitie
Eén regionaal netwerk (backbone) waar alle vormen van duurzame energieopwekking tezamen komen voor de gehele regio. Het bedienen van de economische knopen in onze regio met een state of the art digitaal netwerk, waarbij smart energy en logistics voorbeelden zijn van innovatieve regionale afstemming.
Projecten:
- Aardwarmte (Geothermie)/ warmtenetten
- Warmterotonde (West – Oost) (via werkgroep PZH)
- Smart Grid ICT (via werkgroep Programma backbone-infrastructuur/ICT)
- Speerpunt Strategische gebiedsontwikkeling
Urgente zoektocht naar herstructurering opgaven modernisering en nieuwe verdienmodellen in dit economisch belangrijke cluster.
Projecten:
- Modernisering en herstructurering glastuinbouw: pilot Oranjepolder
- Infrastructuur: Westland (Verdubbeling Veilingroute, Centrale As inclusief HOV-verbinding), Oostland (Ontsluiting glastuinbouwgebied Pijnacker-West, Ontsluiting glastuinbouwgebied Pijnacker-Oost )
- Delft Blue Water
Achtergrondinformatie (download link):
